Rối loạn tiêu hoá ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có nghiêm trọng không? Điều trị như thế nào?
Những biểu hiện của tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là nôn trớ, tiêu chảy, táo bón, đau quặn bụng,... Có không ít nguyên do gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ và việc khắc phục kịp lúc sẽ giúp trẻ có hệ tiêu hóa tốt, bắt kịp đà tăng trưởng.
1. Rối loạn tiêu hóa trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là gì?
Rối loạn tiêu hóa là hiện tượng cơ vòng trong hệ tiêu hóa bị co thắt bất thường, gây đau bụng và những đổi khác trong quá trình tiêu hóa thức ăn.
Bệnh rối loạn tiêu hóa ở trẻ có thể dẫn đến nhiều ảnh hưởng xấu đến quá trình phát triển của bé sau này, do đây là giai đoạn cơ thể bé cần một nguồn dưỡng chất ổn định. Khi căn bệnh rối loạn tiêu hóa xảy ra, lượng dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể bị giảm thiểu đáng kể. Hậu quả là khiến trẻ bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển về thể chất và não bộ, suy giảm hệ miễn dịch. Sau này, trẻ dễ tái phát rối loạn tiêu hóa khi có những tác nhân từ môi trường tấn công vào bộ máy tiêu hóa.
2. Triệu chứng rối loạn tiêu hóa trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ và cách xử lý
Nguyên do dẫn tới nôn trớ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể bởi bú quá no
2.1 Nôn trớ
Nôn trớ là hiện trạng đẩy ngược những chất trong bao tử qua miệng dưới ảnh hưởng cố sức của cơ thể. Nguyên nhân dẫn tới nôn trớ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có: bú quá no, các cữ bú quá gần nhau, mới đổi loại sữa mới, lỗ núm vú cao su quá to hoặc quá nhỏ, nằm bú không đúng tư thế.
Khoảng 75% nôn trớ ở trẻ hết sau khi trẻ được 1 tuổi nên còn được gọi là nôn trớ sinh lý. Nhằm hạn chế nôn trớ sinh lý, cha mẹ hãy chú ý cho bé bú nhiều lần trong ngày, không nhất thiết bú no quá trong mỗi cữ bú, để trẻ bú đúng tư thế; để bé nằm nghỉ sau khi nôn xong, đừng cho bú sữa ngay, cho bé súc miệng. Nếu việc điều chỉnh thực đơn ăn và tư thế bú không có hiệu quả thì cha mẹ có thể cho bé dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
Ngoài nôn trớ sinh lý, những dị dạng đường tiêu hóa như teo tắc ruột, teo thực quản, phình đại tràng bẩm sinh,... cũng là nguyên do gây ra nôn trớ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nếu chậm điều trị, trẻ có thể bị tử vong. Các bậc phụ huynh nên đưa bé đến bệnh viện nếu mẹ có tiền sử bị đa ối lúc mang thai hoặc bé bị sùi bọt cua ngay sau sinh, trớ ra dịch màu xanh rêu, bụng trướng, không đi tiêu phân su trong 48 giờ sau sinh.
Trẻ bị nôn trớ nhiều cũng có thể bị mất nước, mất điện giải (mất natri, clo) và mệt mỏi. Phụ huynh cần để ý theo dõi, cho con tới bệnh viện nếu trẻ có biểu hiện nôn nhiều đi kèm sốt, mệt mỏi, nôn ói kèm theo co giật hoặc ngủ li bì, nôn ói nhiều lần trong vòng 6 giờ,... Nếu nôn ói cấp tính kèm sốt thì có thể là bởi các bệnh về đường tiêu hóa ví dụ như nhiễm trùng dạ dày, ruột, ngộ độc thức ăn, viêm mũi, tai, viêm màng não,...
Tham khảo:
https://suachobe1234.blogspot.com/2021/04/che-o-dinh-duong-cho-em-be-mac-tao-bon.html
https://sites.google.com/view/suachobe/blog/tre-em-mac-tao-bon-nen-an-gi?authuser=1
2.2 Tiêu chảy
Tiêu chảy cũng là một triệu chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh. Dấu hiệu của tình trạng này là bé đi ngoài phân lỏng nhiều hơn 3 lần/ngày, kéo dài không quá 14 ngày, trẻ mệt mỏi, chán ăn, đột ngột nôn trớ. Số khác, trẻ có thể bị trướng bụng, sốt, phân chứa chất nhầy, chứa máu,...
Những lý do dẫn tới tiêu chảy ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là: bú không đủ, bú quá nhiều, do người mẹ uống thuốc hoặc ăn thức ăn nhuận tràng, nhiễm khuẩn đường ruột, dị ứng sữa, kém hấp thụ chất dinh dưỡng,... Căn bệnh này gây ra suy dinh dưỡng, tệ hơn gây ra tử vong do tình trạng mất nước, muối nếu không được điều trị kịp thời.
Tiêu chảy cũng là một dấu hiệu rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh
Cách xử trí khi bé bị tiêu chảy:
●Chữa trị sớm, chú trọng việc bù nước, điện giải và đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho bé;
●Cho trẻ uống nhiều nước đun sôi để nguội, oresol. Nếu bé nôn thì cần đợi khoảng 10 phút rồi tiếp tục cho bé uống. Khi uống nước đun sôi để nguội hay oresol nên cho bé uống từ từ, từng thìa cách nhau 2 - 3 phút;
●Nếu tình trạng mất nước nặng, cha mẹ hãy đưa bé đến bệnh viện điều trị;
●Cho bé ăn các thức ăn như khoai tây, gạo, thịt gà, thịt lợn, sữa đậu nành, dầu thực vật, cà rốt, chuối, táo, hồng xiêm;
●Trẻ nhỏ hơn 6 tháng tuổi bị tiêu chảy, đang bú mẹ thì người mẹ nên tiếp tục cho con bú và tăng số lần bú. Với trẻ lớn hơn 6 tháng tuổi, ngoài sữa mẹ và sữa công thức, cha mẹ nên cho con ăn thêm nhiều lần và từng ít một các thức ăn giàu dưỡng chất, cho thêm chút dầu mỡ nhằm tăng năng lượng nạp vào cơ thể trẻ.
2.3 Táo bón
Triệu chứng của táo bón là trẻ đi tiêu không đều đặn, 2 - 3 ngày mới đi một lần, phân khô rắn, đóng khuôn, cứng như sỏi hoặc to, rắn, bụng bị cứng, có cảm giác đau, mót đi cầu nhưng không đi được,... Hậu quả của táo bón là làm bé lười ăn, chậm lớn, đau bụng, hay nôn trớ và quấy khóc.
Nguyên do của trạng thái táo bón ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là do trẻ ăn chưa đủ lượng, chế biến sữa quá đặc, người mẹ đang cho con bú cũng mắc táo bón, bé ăn ít chất xơ, không ăn rau quả,... Bên cạnh đó, nhân tố tâm lý cũng là lý do gây ra táo bón ở bé. Nhiều bé mới đi học hay nhịn đại tiện vì nhiều nguyên nhân, làm cho đại tràng to dần, phân tích nhiều ngày mới đủ kích thước đại tràng để gây phản xạ đi tiêu.
Đồng thời, chứng táo bón còn hay gặp ở bé sinh non, sinh ngạt, suy giáp, bị nứt hậu môn, có mẹ bị sản giật kèm hạ magie máu, trẻ bị phình đại tràng bẩm sinh, sử dụng thuốc kháng sinh hoặc thuốc ho có codein, bị còi xương, suy dinh dưỡng,...
Chữa trị táo bón cho trẻ cần dựa trên nguyên do dẫn đến bệnh, trong đó chỉnh sửa chế độ dinh dưỡng chính là bước quan trọng nhất:
●Để bé uống nhiều nước;
●Dùng nhiều rau xanh và quả chín: Chọn các loại rau quả có tính chất nhuận tràng như rau hoặc củ khoai lang, đu đủ, mồng tơi, chuối tiêu, cam, bưởi,...;
●Cho trẻ uống sữa không gây táo bón, có thể bổ sung thêm chất xơ, pha sữa cùng nước cháo loãng hay nước bột khoai lang nghiền với những bé đã có thể ăn dặm;
●Không cho các trẻ lớn ăn các loại trái cây có vị chát như ổi, hồng xiêm hay bánh kẹo, nước uống có ga, cà phê,...;
●Người mẹ bị táo bón khi nuôi con bú phải điều chỉnh kịp thời chế độ dinh dưỡng;
●Phụ huynh nên tăng cường vận động cho bé (đối với trẻ lớn) hoặc massage bụng cho bé nhỏ;
●Tập cho trẻ thói quen đi cầu đúng lúc.
Trường hợp trẻ bị táo bón kéo dài trên 1 tuần, việc thay đổi chế độ dinh dưỡng không đem đến hiệu quả, trẻ bị táo bón ngay sau khi sinh, có biểu hiện kém ăn, gầy sút cân,... thì cha mẹ hãy cho bé đi khám để được chữa trị kịp thời.
2.4 Dấu hiệu rối loạn tiêu hóa khác
●Bú kém: Trong một thời gian dài, trẻ bú không đủ lượng cần thiết do nôn trớ, tiêu chảy, bệnh lý thần kinh trung ương, suy giáp, nhiễm trùng đường ruột,... Cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn phương án điều trị thích hợp đối với con;
●Đau bụng: Trẻ khóc nhiều, mặt đỏ hoặc tái, trướng bụng, chân co lên bụng, bàn tay giữ chặt,... Triệu chứng đau bụng ở bé có thể vì đói, bú quá no hoặc bị lồng ruột, thoát vị bẹn,... Phụ thuộc từng nguyên nhân sẽ có cách xử lý tương ứng.
3. Phương pháp ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Để trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời nhằm nâng cao hệ miễn dịch của cơ thể trẻ
●Người mẹ hãy ăn uống đầy đủ và đa dạng trong lúc mang bầu, hạn chế tối đa tiếp xúc với khói thuốc lá;
●Cho trẻ uống sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời nhằm nâng cao hệ miễn dịch của cơ thể trẻ. Nếu vì nguyên nhân nào đó mà không có sữa mẹ hay sữa mẹ không đủ thì cần trao đổi với nhân viên y tế để tìm ra loại sữa thay thế thích hợp nhất đối với bé;
●Duy trì chế độ ăn uống khoa học và hợp lý: thực đơn dinh dưỡng của mẹ đang cho con bú và trẻ cần đa dạng và chứa nhiều vitamin, chắc chắn chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm;
●Không để bé bú quá no, tập cho trẻ thói quen ăn uống và đi cầu đúng giờ;
●Giữ gìn vệ sinh cơ thể và môi trường xung quanh bé;
●Tránh tùy tiện dùng thuốc cho trẻ mà cần hỏi thăm ý kiến bác sĩ;
●Thực hiện tiêm phòng đầy đủ cho trẻ nhằm tránh được nhiều căn bệnh nguy hiểm và cả các vấn đề rối loạn tiêu hóa.
Khi thấy bé bị rối loạn tiêu hóa kéo dài và có biểu hiện như nôn trớ, táo bón, tiêu chảy, đau bụng,... phụ huynh nên đưa bé tới ngay các cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa kiểm tra, chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh và đưa ra cách điều trị đúng đắn. Cha mẹ không nên tùy ý cho trẻ dùng thuốc kháng sinh, thuốc đau bụng hay thuốc tiêu chảy, táo bón mà không thông qua hướng dẫn của bác sĩ vì có thể khiến bệnh nặng hơn, không tốt tới sức khỏe và sự phát triển của bé về sau.
Nhận xét
Đăng nhận xét