Trẻ nhỏ nôn trớ: Nguyên nhân và biện pháp khắc phục

Trẻ trớ sữa sau khi bú là triệu chứng cho thấy thức ăn bên trong dạ dày bị đưa lên thực quản và trào ra ngoài miệng. Tình trạng này có thể làm bé  biếng ăn và ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ.

1. Trớ sữa ở trẻ sơ sinh là gì?

Nôn trớ là hiện tượng thức ăn trong dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản và trào ra miệng. Tình trạng này hay xảy ra ở trẻ sơ sinh, đặc biệt khi trẻ ăn no hoặc vặn mình.

 

2. Nguyên do trẻ em bị bị trớ

Cũng có rất nhiều nguyên do dẫn đến hiện tượng trớ sữa ở trẻ nhỏ và em bé sơ sinh từ đó sẽ được phân làm 2 nguyên do chính: Nôn trớ do sinh lý và nôn trớ do bệnh lý.

2.1  bị trớ sinh lý

Hiện tượng nôn trớ sinh lý là tình trạng trẻ trớ hoặc trào ngược thức ăn mà không liên quan đến bất kỳ bệnh lý nghiêm trọng nào. Hiện tượng này thường  xảy ra trong 6 tháng đầu đời, bởi vì hệ tiêu hóa của em bé chưa hoàn chỉnh, dạ dày nằm ngang và cơ thắt tâm vị còn yếu. Từ đó, khi bé ăn no thường dễ dẫn đến hiện tượng nôn trớ. Đồng thời, có thể do cách chăm lo của mẹ chưa đúng như:

Cho bé ăn quá nhiều hoặc ép ăn có thể tạo áp lực lên dạ dày, dẫn đến hiện tượng nôn ói.

Bú mẹ chưa đúng tư thế có thể khiến em bé nuốt phải nhiều không khí, tạo ra hiện tượng nôn trớ.

Cho trẻ nằm liền sau khi ăn sẽ làm thức ăn không tiêu hóa hết, dễ gây bị trớ.

Đắp tã hoặc che rốn chặt có thể tạo áp lực lên vùng bụng của bé, góp phần làm tăng nguy cơ sựa.

2.2 Nôn trớ bệnh lý

Bên cạnh các biểu hiện bị trớ do sinh lý thì cũng có một số trường hợp trẻ sơ sinh bị trớ từ tác nhân bệnh lý, được tạo thành 2 dạng bệnh nội khoa và bệnh ngoại khoa. Tuy nhiên, nôn sữa bệnh lý sẽ thường kèm theo một vài biểu hiện khác như: chướng bụng, đau bụng, nôn có lẫn máu, co giật,...

2.2.1 Nôn Mửa do Các Bệnh Nội Khoa

Hiện tượng nôn sữa ở bé có thể bắt nguồn từ một số bệnh lý nội khoa nghiêm trọng, bao gồm:

Tình trạng về hệ tiêu hóa gồm tiêu chảy, chậm nhu động ruột,...

Viêm đường hô hấp trên bao gồm đau họng, sưng amidan,...

Bệnh nhiễm trùng thần kinh như viêm màng não mủ,...

Tăng áp lực trong sọ dẫn đến chảy máu não,...

Hội chứng sinh dục thượng thận

Rối loạn thần kinh thực vật như co thắt môn vị,...

2.2.2 Nôn Mửa từ các bệnh ngoại khoa

Bên cạnh các bệnh lý nội khoa, nôn sữa cũng có thể do các yếu tố ngoại khoa như:

Khiếm khuyết hệ tiêu hóa: Hẹp phì đại môn vị, tắc nghẽn tá tràng bẩm sinh, dịch chuyển hoành, hay không phát triển thực quản,...

Tắc ruột và xoắn ruột: Nhiễm trùng toàn thân, đầy bụng, bí trung đại tiện, và phân có máu. Dịch dạ dày có thể xuất hiện màu nâu đen, là triệu chứng cảnh báo cần can thiệp điều trị khẩn cấp.

3. Giải pháp khắc phục tình trạng trẻ bị

Khi bé bị nôn sữa nếu không xử lý kịp thời sẽ khiến tình trạng nguy hiểm. Để có thể khắc phục được tình trạng này các mẹ hãy áp dụng một số cách sau đây để được can thiệp kịp thời, và đúng cách:

3.1. Cho trẻ bú đúng cách

Để có thể cho bé bú đúng cách cha mẹ nên cho trẻ bú bên trái trước tại vì thời điểm này lượng dịch dạ dày vẫn còn ít. Sau khi dạ dày chứa nhiều sữa mẹ hãy chuyển cho trẻ bú phải. Vì khi làm như vậy sữa sẽ dễ dàng đi xuống và lưu giữ trong dạ dày mà không trào ngược lại.

Khi bé có tình trạng quấy khóc các mẹ nên dừng lại việc bú để trẻ tránh bị sặc.  Tuy nhiên cũng không nên cho trẻ bú quá nhiều, nên chia thời gian ra thành nhiều bữa, mỗi bữa có thể cách nhau từ 2-4 giờ.

3.2. Giữ đúng tư thế sau khi bú

Sau khi cho trẻ bú xong mẹ có thể cho bé nằm cao đầu khoảng 15-20 phút. Mẹ có thể vỗ lưng để đưa khí từ dạ dày ra việc này giúp con ợ hơi tốt.

Lưu ý: Không nên cho trẻ nằm liền sau khi bú no vì điều sẽ có những tác động không tốt và có thể làm bé bị nôn trớ.

 

>> Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn các cách dân gian chữa trớ sữa ở bé đơn giản tại nhà

3.3. Tháo lỏng quần áo

Khi quần áo hoặc tã của trẻ quá chặt, bụng và dạ dày bị ép chặt, khiến trẻ dễ bị sựa. Mẹ nên chọn quần áo thoải mái, thoáng mát cho trẻ, đặc biệt là vùng quanh bụng.

3.4. Một số biện pháp khắc phục giảm hiện tượng nôn trớ ở trẻ

Hạn chế để bé vận động nhiều sau khi ăn.

Nếu các mẹ đang cho trẻ dùng sữa theo công thức thì có thể nên xem lại công thức sữa điều này cũng gây ra hiện tượng nôn trớ ở trẻ.

Nếu mẹ đang cho con bú thì có thể kiểm tra chế độ ăn uống của mẹ cũng có thể [làm|khiến} trẻ bị nôn sữa.

Nếu trẻ có biểu hiện trớ sữa sau khi bú mẹ nên:

Nghiêng đầu trẻ sang một bên để hạn chế sặc.

Vệ sinh sạch miệng, mũi, họng bằng khăn sạch hoặc dụng cụ hút.

Cho trẻ uống nước ấm hoặc oresol từ từ để bù nước.

Theo dõi biểu hiện của trẻ và  kiểm tra chất nôn.

Nếu sau khi đã xử lý mà nôn trớ nhưng vẫn không khắc phục hiện trạng mà còn kèm theo các dấu hiệu khác thường: sốt, quấy khóc không ngừng, mơ màng, co giật, nôn nhiều lần trong ngày, chất sựa không bình thường có máu hay dịch mật (xanh, vàng)… Các mẹ cần đưa con tới ngay cơ sở y tế để được  kiểm tra và xử lý kịp thời.

>> Tham khảo: Bé bị trớ sữa nhiều lần trong ngày vì sao, có sao không?

Hiện tượng bị trớ sữa cũng xuất hiện nhiều ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nếu bé bị nôn trớ thông thường các mẹ cũng không cần lo lắng quá mức hãy điềm tĩnh khắc phục cho trẻ. Nhưng nếu bé có kèm theo các biểu hiện khác thường các mẹ cũng không được chủ quan, và hãy đưa bé đến các cơ sở y tế để được kiểm tra. Mẹ hãy luôn để ý đến bé ở thời điểm này để ngăn ngừa những hậu quả không mong muốn xảy ra.

>> Bài viết liên quan: Bé nôn ra dịch nhầy nguyên nhân và biện pháp