Các điều cần nắm rõ khi trẻ sơ sinh bị tiêu chảy

Tiêu chảy ở bé sơ sinh là tình trạng tương đối phổ biến, thường bị gây ra do vi khuẩn hoặc virus. Bệnh diễn biến ở mức độ nghiêm trọng có khả năng dẫn đến mất nước và tử vong, vì vậy, các bậc phụ huynh cần hiểu rõ những thông tin cơ bản về tình trạng tiêu chảy.

1. Tiêu chảy là gì?

Tiêu chảy là tình trạng trẻ bị đi cầu phân lỏng 3 lần hoặc nhiều hơn trong một ngày. Đây là một trong những căn bệnh thường mắc phải, nhất là ở các quốc gia đang tăng trưởng, trong đó có Việt Nam. Bình quân, mỗi trẻ dưới 5 tuổi mắc tiêu chảy khoảng 3 lần trong một năm. Tại những nơi mà vệ sinh không được đảm bảo thì con số này còn có thể cao hơn rất nhiều lần.

Tiêu chảy là một trong những nguyên nhân gây ra tử vong hàng đầu ở trẻ. Mỗi năm trên thế giới có 3 - 5 triệu trẻ nhỏ tử vong vì tiêu chảy. Tiêu chảy còn gây suy dinh dưỡng và nhiễm trùng, tạo nên một vòng luẩn quẩn, gây tốn kém rất nhiều không những cho gia đình mà còn cho cả xã hội.

2. Lý do bé mắc chứng tiêu chảy?

Tiêu chảy là biện pháp cơ thể tự loại bỏ vi trùng và hầu hết các đợt kéo dài từ vài ngày đến một tuần. Tiêu chảy có kèm theo sốt, buồn nôn, nôn, chuột rút và mất nước. Một số lý do dẫn đến tiêu chảy ở trẻ em phổ biến nhất bao gồm:

Nhiễm virus như rotavirus, vi khuẩn như salmonella và hiếm gặp là ký sinh trùng như giardia. Virus là nguyên nhân thường gặp nhất gây ra tiêu chảy ở trẻ em. Đi kèm với phân lỏng hoặc nước, các biểu hiện của nhiễm trùng đường tiêu hóa do virus thường bao gồm nôn mửa, đau dạ dày, đau đầu và sốt.

Ngộ độc thực phẩm cũng có thể gây tiêu chảy ở trẻ. Những triệu chứng thường xuất hiện nhanh chóng gồm nôn mửa và có khả năng hết trong vòng 24 giờ.

Các lý do khác của tiêu chảy bao gồm như bệnh ruột kích thích, dị ứng thực phẩm,...

Rota virus là lý do dẫn đến tiêu chảy thường gặp ở trẻ nhỏ

Xem thêm:

https://beacon.by/suachobe/co-nen-cho-be-tu-den-12-thang-tuoi-su-dung-sua-frisolac-gold-so-2

http://suachobe.jigsy.com/entries/general/tre-nho-can-an-gi-de-di-cau-khong-gap-kho-khan

3. Các dấu hiệu nào có khả năng xuất hiện khi trẻ bị tiêu chảy?

Bé bị tiêu chảy thường xuyên mệt mỏi, biếng ăn, nằm li bì. Trẻ đi cầu nhiều lần, phân lỏng, màu vàng hoặc xanh, có thể kèm đàm, máu hoặc thức ăn không tiêu (đi tiêu phân sống). Mót rặn khi đi ngoài là dấu hiệu rất tiêu biểu của kiết lỵ

Tiêu chảy do tả: Trong giai đoạn đầu người bệnh ói nhiều dịch trong, có thể sốt nhẹ tuy nhiên thông thường là không sốt, vọp bẻ. Trong khoảng thời gian sau, người bệnh tiêu phân lỏng ồ ạt, có khả năng lên đến 10 lít/ngày. Phân bệnh nhân tả đặc trưng bởi màu trắng đục như nước vo gạo, hơi ngáy mùi cá.

Mất nước là biểu hiện đáng ngại nhất trong bệnh tiêu chảy ở trẻ em. Dấu hiệu mất nước ở những mức độ là:

Các biểu hiện của mất nước nhẹ:

Quan sát thấy mắt của bé khô, khi khóc chảy rất ít nước mắt hay không có nước mắt.

Khô miệng.

Tiểu ít hơn bình thường. Với các trẻ nhỏ nào mặc quần tã, bạn kiểm tra thấy tã ít ướt hơn thông thường.

Bé trở nên kém linh hoạt và dễ cáu gắt.

Khi tiêu chảy dẫn đến mất nước, mệt mỏi, trẻ hay trở nên dễ cáu gắt, dễ khóc hơn

Các biểu hiện của mất nước vừa :

Xuất hiện hiện tượng mắt trũng.

bé lờ đờ hoặc li bì.

Sờ thấy làn da trẻ bị khô và đàn hồi kém.

Các biểu hiện của mất nước nghiêm trọng:

Ở trẻ xuất hiện hiện tượng thóp trũng (thóp là một vùng nhỏ, mềm trên đỉnh đầu của trẻ).

Trẻ không đi tiểu (vô niệu) trong vòng 6 giờ.

Nếu sử dụng 2 ngón tay căng nhẹ vùng da bất kỳ trên người bé rồi thả ra, da bé không thể trả về hình dạng ban đầu do mất khả năng đàn hồi.

Trẻ rất lờ đờ, li bì hoặc có thể bị bất tỉnh, hôn mê.

Mạch đập nhanh hoặc không bắt được, huyết áp tụt hoặc không đo được.

Một số biểu hiện khác:

Buồn nôn, ói thức ăn.

Sốt: Có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao, đôi khi gây nên hiện tượng co giật.

Đau bụng.

Những triệu chứng mất nước: Khát, tiểu ít, mắt trũng, môi khô, khóc không nước mắt, thóp trũng ở trẻ nhỏ, dấu véo da mất chậm.

4. Cách khắc phục khi trẻ bị tiêu chảy như thế nào?

Bổ sung nước và điện giải là điều thiếu yếu nhất khi bé mắc chứng tiêu chảy. những loại dung dịch bù nước:

Oresol: Pha với nước theo đúng tỷ lệ rồi cho trẻ uống.

Nước muối đường: 1 muỗng muối + 8 muỗng đường + 1 lít nước chín.

Nước cháo muối: 1 muỗng muối + 1 nắm gạo + 1 lít nước chín đun sôi.

Nước dừa muối: 1 muỗng muối + 1 lít nước dừa.

Chế độ dinh dưỡng:

Tiếp tục bú sữa mẹ nếu bé đang bú.

Sau khi đã bù nước có thể cho tiếp chế độ ăn như trước khi trẻ tiêu chảy. Giảm thiểu rau, nước ngọt, cam vắt.

Thức ăn cần chế biến kỹ, nhuyễn, chia thành nhiều lần trong ngày.

Thuốc: Nếu bé có sốt thì phải hạ sốt cho bé. Trong một số trường hợp, bé có thể phải dùng kháng sinh, tuy nhiên phải được chỉ định của bác sĩ.

Tìm hiểu thêm:

https://orcid.org/0000-0002-1044-4815

https://promodj.com/suachobe

5. Thời điểm nào cần phải đi khám bác sĩ?

Phụ huynh cần đưa con đến trung tâm y tế gần nhất nếu trẻ có các triệu chứng:

Trẻ đi tiêu chảy quá 3 ngày, nghi ngờ tả.

Nôn ói nhiều.

Đau bụng hoặc quấy khóc nhiều.

Các biểu hiện mất nước.

Sốt cao liên tục trên 38,5 độ C.

Tiêu đàm máu.

6. Làm thế nào có thể phòng ngừa được tiêu chảy?

Nuôi trẻ với sữa mẹ đến 18 - 24 tháng tuổi hỗ trợ hệ tiêu hóa và miễn dịch của bé khỏe mạnh hơn, hạn chế tiêu chảy

Nuôi trẻ bằng sữa mẹ đến 18 - 24 tháng tuổi. Ăn dặm thêm từ 4 - 5 tháng tuổi.

Dùng nguồn nước sạch trong vệ sinh và ăn uống.

Rửa tay trước khi ăn, khi chế biến đồ ăn và sau khi đi vệ sinh.

Tiến hành ăn chín, uống sôi, không ăn rau sống, không uống nước lã và những thực phẩm chưa chín kỹ.

Dùng cầu tiêu và xử lý phân trẻ nhỏ an toàn. Với gia đình có bệnh nhân tiêu chảy cấp cần rắc vôi bột hoặc Cloramin B sau mỗi lần đi tiêu. Phân và chất thải của người bệnh phải đổ vào nhà tiêu, cho vôi bột, Cloramin B,... vào sau mỗi lần đi để sát khuẩn.

Tránh tập trung ăn uống đông người như ma chay, cưới xin, cúng giỗ.

Hạn chế ra, vào vùng đang có dịch.

Không đổ chất thải, nước giặt, rửa và đồ dùng của người bệnh xuống ao, hồ, sông, giếng. Không vứt súc vật chết và rác xuống ao, hồ, sông, giếng.

Nguồn tham khảo:

https://www.friso.com.vn/kinh-nghiem-hay/tre-bi-tieu-chay-dau-hieu-nguyen-nhan-va-cach-xu-ly